بقعه های سراسر ایران

دلیلی هستند بر شیعی  بودن - حسینی بودن

قبٌه سازی ، گنبد سازی ، یا مقبره سازی در زمان آل بویه ، و آل کاکویه که از خویشان آل بویه و در همدان - ملایر - اصفهان و یزد حاکم بوده اند ، و به خصوص در زمان سلجوقیان خیز برداشته است .

مقبره ای در شهر یزد بنام « ابو جعفر محمد » ( امامزاده جعفر ) را برخی به بزرگزاده ای که در حوالی سال 400 هجری قمری در یزد زندگی می کرده است نسبت داده اند ؛ و باز چنین برمی آید که در بخشی از قرن چهارم  و اوایل قرن پنجم  نیز حکومت یزد بر عهده ی دیلمیان ، از فخر الدوله و مجد الدوله تا علاء الدوله که پایتخت خود را در اصفهان قرارداده  ،  بوده است .گنبد علی در ابرقو که در سال 448 ق / 1056 - 57 م بنا شده است  از قدیم ترین بناهای این دوره است .

دارالعباده

این قرن ، یعنی قرن پنجم هجری قمری در یزد را می توان قرن حکومت مذهبی - شیعی و سبب رونق  کاکوئیان در یزد به شمار آورد ؛ و به مناسبت عزلت علاء الدوله حسام الدین ابوجعفر محمد بن دشمن زیار که از سال 398 ق / 1007 م در اصفهان حکومت می کرده است و از سال 443 ق / 1051 م به خواست ملکشاه سلجوقی حکومت اصفهان را رها و به حکومت یزد و فرصتی بیشتر در این شهر برای عبادت قناعت کرده است  لقب دارالعباده را ملکشاه به یزد داده است ... و حکومت یزد به علی بن فرامرز از همین  سلسله رسیده است .

ظهیر الدین علاء الدوله ابو منصور علی بن فرامرز  که در 469 قمری / 1076 - 1077 م با ارسلان خاتون سلجوقی ، همسر سابق خلیفه القائم عباسی ازدواج کرددر باری خدمتگزار علم و فرهنگ و هنر و ادب و مذهب داشته است که از آنجمله ، بنا به نوشته ادموند باسورث به نقل از عقد العبی ، امیر معزی نبشابوری شاعر بزرگ آن دوره در خدمت علی بن فرامرز در یزد بوده است و توسط وی به ملکشاه سلجوقی معرفی شده و به ملک الشعرائی دربار او رسیده است .

حرمت علی بن ابی طالب (ع) در یزد قرن پنجم قمری

از برخی از اشعار امیر معزی که مثلا" مناقب علی بن ابی طالب (ع) در آنها آمده است می توان حاکمیت روح تشیع در یزد را حدس زد . از جمله یکی از اشعاری که در مدح علی بن فرامرز حاکم یزد ، یا نیمی را در مدح امام علی و نیمی دیگر را در مدح حاکم یزد سروده است :

« ... امیر اجل ، فخر عالم علی

که دل پرور شاه دین پرور است

مرا شعر عالی شد از دو علی

مقدٌم یکی ، محتشم دیگر است

علی بن بو طالب اندر بهشت

علی بن شمس الملوک ایدر است

یکی آن که داماد چغری بک است

یکی آن که داماد پیغمبر است . الخ

با در جای دیگری بیتی دارد در مدیحه ای دیگر :

« گشت از مناقب دو علی بخت من بلند

شد از مدایح دو علی طبع من روان »