هيات و هيات داري در شهر يزد
موضوعات
تاريخچه . ساختار (4) بنيانگذاري عزاداري دريزد ،دست اندر كاران عزا داري دريزد (3) ابزارعزاداري (2) ساختار . وظايف (2) نخل ، نخلبرداري (2) خانه هاي امام حسين (ع) در شهر يزد (2) تاريخچه عزاداري در محرم در ايران (1) تكيه ميدان شاه طهماسب (1) تكيه عزاداري ، خسينيه (1) فلسفه عزاداری حسینی . (1) امربه معروف و نهی از منکر . (1) شیعی عزاداری عاشورا (1) فلسفه اسلامی (1) اقوام دیگر ، مصریان (1) مرثیه ، صاحب ابن عباد (1) ادبیات عاشورائی در گذر تاریخ . (1) یزد ، مسجد ایران ، و مرکز تشیع ایران ؟ . (1) اطعام حسینی ، آش امام حسین ، هریسه ، غذای ایرانی (1) بقعه( گنبد ) زیارتگاه ، تشیع ، امام حسینی ... (1) بقعه های سراسر ایران (1) فلسفه عزاداری حسینی ، حدیث ، مقتل . (1) حکمت عملی تعزیه (1) حسینی بودن مردم ایران از همان بدو اسلام (1) شهداي فهرج يزد ، السابقونِ شهادت . (1) تاريخ عزاداري براي امام حسين (1) زمان معزالدوله ديلمي (1) تاريخچه عزاداري عاشورا در ايران (1) ، پيش از آل بويه و در زمان آل بويه (0) « شبیه سازی » ( تعزیه ) (0) اصل تشبٌه نزد ملٌا حسین واعظ کاشفی (0) سوزاندن علم سرخ یزید ، ابن زیاد و ابن سعد در شهر یزد . (0) مقدمه (0) بدون موضوع (12)
صفحه ها
فيدها
شهرسازي - معماري - آمايش - بومي و مردمي ( شما بوم ) يزد
شهر اسلامي( عليرضا آيت اللهيalireza ayatollai
- سند آبي ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi (
- رامين : روحانيان آيت اللهي مآل يزدي نژاد ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
قلم ما
مقتبس
- ورود به بهره وري در سرزمين اسلامي ايران ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi
عليرضا آيت اللهي ( تحليل اقتصادي - اجتماعي )
عليرضا آيت اللهي ( ادبي )
) شناخت مردم ايران ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi ) ethno - archi - urbain - habitat
- نسب نامه دودمان آيت اللهي يزدي (عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi
آمايش سرزمين ؛ ساماندهي كشور عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi (
آمايش سرزمين ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
- جغرافيا و آمايش ( عليرضا آيت اللهي ( alireza ayatollahi ( geographie et amenagement
amenagement du territoireساماندهي ( آمايش) سرزمين
مبنا ( آمايش شهري)alireza ayatollahi عليرضاآيت اللهي
تماشا : تعاون.مشاركت.انجمنها.شوراها.اتاقها:تماشا
انسانشناسي ، مردم شناسي و فرهنگ شناسي ايران بزرگ ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi
خاطرات آقا ميرزا جواد آيت اللهي ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi (
- مقتبسات : مطالعات قرآني ، تحقيقات برنامه و بهره وري سرزمين. تهران . ايران ( عليرضا آيت اللهي alireza
بررسي هاي آمايشي مديريت و برنامه ريزي استراتژيك ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi (
مبتني :مردم شناسي . باستانشناسي . تاريخ . ناحيه يزد
سازمان.مديريت.نظارت.كشوري.برنامه و بودجهalireza ayatollahi )
نفوذ معماري اسلامي در مارسي (به فرانسه )
آراس
- مركز اسناد و مدارك يزد ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
- يزدنما( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi (
شعرنو
- شعر آ ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
آيت يزد ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
- گام نخست شاعر ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
شهر من تهران ، شعر من تهران ، شور من تهران ، آه تهران ! تهران ! .
شاعران پارسي زبان
شعرناب
شهر من تهران ، شعر من تهران ( عليرضا آيت اللهي alireza ayatollahi )
پريسا
سوء اسفاده مخالفان از عزاداری امام حسین (ع) .

 دسته و دودستگی در اسلام .

بنظر می رسد که عزاداری امام حسین (ع) از همان ابتدا با ستمستیزی ، همزبانی و همراهی بر علیه ظلم ، نشان دادن این وحدت کلمه در یک دسته ی همراهی و همزبانی ، شروع شده باشد ؛ و با سوء تفاهمات و بخصوص تحریک هائی نزد اهل سنٌت که این دسته برعلیه آنان نبوده و فقط بر علیه امویان بوده است که غالب اهل سنت نیز برعلیه آنان بوده اند ؛ به واکنش اهل سنٌت و دسته راه اندازی از سوی آنان و نهایتا" دو دستگی انجامیده است :

احمد معز الدوله دیلمی قبل از دستور سال 352 به مردم برای عزاداری عاشورائی ، در سال 351 هجری قمری کتیبه هائی از نکوهش معاویة ابن ابو سفیان ، دشمن امام علی (ع) ، و فجایع خاندان او بر علیه آل علی (ع) ، به خصوص برعلیه امام حسین (ع) و همراهانش در کربلا تهیه دیده و بر سردر مساجد بغداد که مرکز اصلی خلافت نامشروع بنی عباس بوده است آویخته است و آنگاه غزاداری های عاشورا و لابد دسته های عزاداری شیعیان از سال 352 شکل گرفته است .

این عزاداری و دسته ها ده سال پس از آن و اندکی با قدرت یافتن بیشتر خلیفه در بغداد ، با واکنش و تعزیه و دسته ی مقابل و مخالف رو برو گردیده است :

در عاشورای سال 1363 هجری قمری برخی از اهل سنٌت به منظور نشان دادن مخالفت خود با شیعیان علی (ع) و حسین (ع)  دسته ای به راه انداختند که « شبیه » جنگ جمل بود . در پیشاپیش آن زنی در نقش عایشة بنت ابوبکر و همسر پیامبر (ص) ، مردی در نقش طلحه و مرد دیگری در نقش زبیر شوار بر شتر حرکت می کردند تا مثلا" به جنگ امام (ع) بروند و همین که این دسته و دسته شیعیان به یکدیگر رسیدند بین آنها زد و خوردی درگرفت ؛ و از آن به بعد چنین دسته و دسته بندی هائی حتی تا پس از حکومت آل بویه ادامه یافته است .  


برچسب ها :
فرهنگ حسینی و بقعه ها / امامزاده ها .

فرهنگ حیسنی و به طور کلٌی فرهنگ تشیٌع در حرمت نهادن به مراد که همان امام باشد ، وی را واسطه و شفیع ساختن نزد خدا  و ساختن بنای یادبودی بر قبر وی با گنبدی که کپٌه ، قپٌه ، قبٌه ، بقعه ، مقام ، تربت ، مشهد و... خوانده می شده است بوده است . 

این بقعه ، مراد را که گاهی از امامزادگان هم بوده است نزد عموم مردم جاودانه می ساخته است ؛ و بنابر این جاودانگی و ادامه مقبره امامزاده در ایران به معنی جاودانگی تشیع و از آنجمله تشیع حسینی بوده است که طبیعتا" اگر مسجد محل عبادات اسلامی بوده است ، بقعه نقش محوریت مراسم شیعی را به خود می گرفته است .

مقبره سلطان علی بن محمد باقر (ع) که نقل شده است در سال 116 قمری شهید شده اند یکی از مقابر است که حتی دسته ( فینی ها ) و مراسم خود را دارد .

بنا به افسانه ای تاریخی امامزاده جعفر یزد در سال 424 قمری مقبره یک امامزاده ی دارای شجرة النسب قرار گرفته است .

 امٌا آنچه تقریبا" مسلم است ساختمان نسبتا" شاهکار« دوازده امام » یزد در سال 429 قمری / 427 خورشیدی / 1038 میلادی در زمان حکومت آل بویه ( آل کاکویه ) بریزد است که از ابتدا یا بعدا" و پس از شهادت امام حسن عسکری در سال 260 هجری و در زمان غیبت کبرای امام عصر (عج)  به آن نام « دوازده امام » را داده اند ؛ و این خود اگر دلیلی کامل بر قصد شیعیگری بانیان آن نبوده باشد قصد ارادت مردم قدیم یزد به تشیع و دوازده امام را نشان می دهد .

به این ترتیب از زمان آل کاکویه ( شاخه ای از آل بویه ) و سلجوقیان که قبٌه ، بقعه یا گنبد یازی در ایران ، به ویگه مناطق وفادار تر به تشیع ، رواج یافته است بقعه ها ، و البته بیشتر به تدریج ، تبدیل به مراکزی از تشیع شده خواه نا خواه به محل مراسم شیعی و چه بسا مراسم عاشورائی نیز ، گردیده اند .   


برچسب ها :
یزد ، مسجد ایران ، و مرکز تشیع ایران ؟ .

یزد ، مسجد ایران ، و مرکز تشیع ایران ؟ .


بنظر می رسد علاء الدوله کالیجار از آل بویه ، شاخه آل کاکویه ، و همسرش ارسلان خاتون سلجوقی ، شاید بزرگترین عالمه عصر خود ، همسر سابق قائم ، خلیفه عباسی ، که در سال 469 ق / 1079 م / 458 شمسی ؟ به پیشنهاد ملکشاه یلجوقی با یکدیگر ازدواج کرده حکومت مرکز ایران به پایتختی شهر یزد را یا فته اند ؛ با توجه به لقبی که به پیشنهاد خواجه نظام الملک طوسی به مناسبت عزلت گزینی نسبی این دونفر برای عبادت هرچه بیشتر به عنوان « دارالعباده » به یزد داده است ؛ و با توجه به شیعه بودن آل بویه و عداوت طبیعی ارسلان خاتون نسبت به عباسیان ، رهبریی مذهبی و عملا" شیعی  در ایران ، یا لااقل مرکز و جنوب ایران را بر عهده گرفته اند ؛ و خصائلی از ایشان عملا" به تبلیغ و ترویج تشیع کمک کرده است :

- عمران و آبادی و به طور کلی خدمت به رفاه عمومی به مفهوم علاقه ی واقعی به مردم خود

- مساهله که از خلق و خوی امویان و عباسیان به دور بوده است

- گرایش به فرهنگ ایرانی ، برخلاف عربزدگی دیگران تحت بهانه اسلام ! ، با نامگذاری فرزندانشان : گرشاسب - فرامرز

- ترویج دین و قاعدتا" ، چون از آل بویه بوده اند ، « تشیع » و از آنجمله مراسم ائمه اطهار (ع) چون امام حسین علیه السلام .

این حُکٌام متدیٌن (1) به ساخت مسجد ، مدرسه ، قبٌه (گنبد ) ، محله ، قنات ، ده ، و... مشهور اند و بر خلاف حکٌام اعزامی امویان و عباسیان (2) نه تنها به عمران و آبادی یزد همٌت گماشته اند ، و با مردم ناحیه یزد خوشرفتاری می کرده اند ، بلکه ؛ چنانچه قبلا" به آن پرداختیم ، فقیر و غنی را اطعام می کرده اند ؛ حال آنکه اغنیاء قاعدتا" نیاز به اطعام شدن ، که در غالب دیگر شهرها خاص مساکین بوده است ، نداشته اند و ما در شرح تاریخ در باره ملکه سلجوقی این خاندان می خوانیم :

« ارسلان خاتون مردم را پیوسته لباس پوشانیدی ، و هرروز دوشیلان داشتی : یکی خاص و یکی عام  . و بر سر شیلان او البته مردم حاضر کردندی به تکلیف . به مرتبه ای که مردم را در سر بازار به تکلیف به شیلان بردندی . » (3)

« شیلان » ، سفره ی اطعام حکام برای بزرگان و درباریان بوده است ، و از آنجا که بازاریان و مشتریان آنان و بنابر این مردم عادی به چنین سفره ای خوانده می شده اند ، و آنهم به « تکلیف » از سوی حکامی که به مساهله شهرت داشته اند ، می توان چنین حدس زد که این شیلان ، « سفره ی امام حسین (ع) و سفره های نظیر آن » ، و تکلیف نیز اقدامی نظیر نوعی امربه معروف به صورت دعوتی محبت آمیز بوده است و غذا نیز بیش از آنکه حالت اطعام را داشته باشد به منظور « تبٌرک » و ابزار همبستگی مذهبی صرف می شده است .

(1) از این لحاظ این دورا حکام میشماریم که علاء الدوله چندان عشق به حکومت نداشته است و ارسلان خاتون سلجوقی قاعدتا" از خلیفه اسلامی هم فرمان نمی برده است ! ...

(2) که غالبا" به حدی نزد مردم یزد مطرود و چه بسا منفور بوده اند که حتی نامی از ایشان در تاریخ یزد نیامده است .

(3) تاریخ جدید یزد . همان . ص 60 . 


برچسب ها : یزد ، مسجد ایران ، و مرکز تشیع ایران ؟ .
اطعام عاشورائی از هزارسال پیش از این ...

این مطلب ، وقف حضرت سید الشهداء ، و نقل آن با ذکر مآخذ آزاد است . 


به برکت امام حسین (ع)


« هریسه » یا « آش امام حسین »


ابن بطوطه در قرن هشتم ه. ق . در سفرنامه اش که به سفرهای وی از 725 ق ( 1325 - 1352 میلادی ) اختصاص دارد ، در بخش سفر به کازرون نوشته است :

« در اینجا معمولا" به مسافر ، هرکس که باشد ، هریسه می دهند . هریسه غذائی است مرکب از گوشت و گندم و روغن و آن را به صورت حلیم می خورند ... ».

چنین بر می آید که هریسه غذائی کاملا" ایرانی بوده است که ابن بطوطه پس از گذشت از کشورهای عربی مغرب - الجزایر - تونس - لیبی - مصر - عربستان - سوریه - اردن - عراق و... که همه عربی بوده اند با آن مواجه نبوده است و در اینجا شرح مواد آن را داده است ؛ و هریسه پزی چون رستوران امروزی بوده است ، و هریسه هم شاید از مشهورترین غذاها یا حتی مشهورترین غذای ملی ایرانیان .

 قبل از آن ، در زمان دیلمیان ( آل بویه ) ، هم به نام هریسه بر می خوریم . به نوشته ابن جوری :

« در سال 352 قمری معزالدوله دیلمی دستورداد مردم در روز عاشورا جمع شوند و اظهار حزن کنند : در این روز بازارها بسته شد و خرید و فروش متوقف گردید ؛ قصابان گوسفند ذبح نکردند ، هریسه پزها هریسه ( حلیم ) نپختند ، ... ».

و امٌا اینکه وقتی هریسه پزها هریسه را چه به صورت عادی و چه به صورت حلیم نمی پختند مشتریان معمول آنان و به خصوص مسافران چه می خوردند را شاید بتوان در شهر یزد ، پایتخت بعدی گروه اصلی دیلمیان ، به گمانه زنی پرداخت :

علاء الدوله دیلمی ( آل بویه ) که مردی مؤمن و و بیشتر مشتاق عبادت تا سلطنت بود در حوالی سال 467 ق پایتحت خود را به ملکشاه سلجوقی بخشید و خود به اقطاع یزد و ابرقو که آن زمان به عنوان حکومتی وابسته به سلجوقیان امٌا ، به توصیه خواجه نظام الملک ، بنام « دارالعباده » و محل عبادت به علاء الدوله داده شد ؛ قناعت کرد و به زودی با ارسلان خاتون ، دخترعموی مؤمنه و خیٌر ملکشاه که با وی ازدواج کرده بود ، عازم یزد گردید .

در یزد آ ارسلان خاتون سلجوقی ( دیلمی - آل بویه ) که وی را ملکه یزد هم خوانده اند « مرتبا" به تهیدستان  جامه می بخشید و هر روز دو وعده اطعام می کرد ، یک طعام برای طبقات  فرادست و دیگری برای فرودستان ... »....

... که به نظر می رسد که این هردو طعام ها ، به خصوص در روز عاشورا ، هریس یا به گویش محلی یزد و به گمان ما بسیار باستانی تر و ایرانی تر ، چیزی جز « آش گندم » نبوده اند یا لا اقل یکی از آنها آش گندم بوده است .

« آش گندم » امام حسین ( ع ) که در اکثر نقاط یزد به دلیل مناسبت باستانیش با اطعام روز عاشورا « آش امام حسین (ع) » هم نامیده می شود به این ترتیب قدمتی لااقل هزارساله دارد .... و می تواند ثبت جهانی شود . 


برچسب ها : اطعام حسینی ، آش امام حسین ، هریسه ، غذای ایرانی
درباره وبلاگ
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 46934
تعداد نوشته ها : 43
تعداد نظرات : 1
پخش زنده
X